Ai cũng biết hút thuốc lá có hại cho sức khỏe. Tuy nhiên, tỷ lệ người hút thuốc lá đang có xu hướng tăng lên, đặc biệt ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Nếu bạn vẫn chưa đặt điếu thuốc xuống tiến hành cai thuốc thì đừng vội bỏ qua bài viết của Nha khoa và đời sống với chủ đề “những mối nguy hiểm cho sức khỏe khi hút thuốc lá”.
Những điều cần biết về thuốc lá
Trong một điếu thuốc lá thông thường có chứa hơn 4000 loại hóa chất khác nhau, điển hình là nicotine, carbon monoxide, acetone, arsenic, methane, polonium…
Với mỗi điếu thuốc, cơ thể tiếp xúc hơn 7000 loại hóa chất khác nhau. Hàng trăm hóa chất trong số đó là hóa chất độc hại. Có khoảng 70 chất gây ung thư. Các hóa chất trong khói thuốc lá di chuyển từ phổi đến các mạch máu. Máu trong động mạch lại mang các hóa chất này đến khắp các cơ quan trong cơ thể. Vì vậy, hút thuốc dù chỉ một điếu cũng ảnh hưởng đến sức khỏe.
Không chỉ người hút thuốc bị nguy hiểm mà người hút thuốc lá thụ động cũng chịu ảnh hưởng nặng nề không kém. Hút thuốc thụ động là hít phải (còn gọi là phơi nhiễm) khói thuốc, gây nhiều bệnh nguy hiểm ở cả người lớn và trẻ em
Ở người lớn, hút thuốc lá thụ động gây ung thư phổi, ung thư vú, các bệnh về tim mạch, bệnh động mạch vành, xơ vữa động mạch, dễ sinh non. Ở trẻ em, phơi nhiễm khói thuốc làm tăng nguy cơ mắc viêm đường hô hấp, viêm tai giữa, hen suyễn, kém phát triển chức năng phổi…
Ảnh hưởng đến tình dục và hệ thống sinh sản
Chất nicotine trong thuốc lá làm gián đoạn lưu lượng máu đến các khu vực sinh dục ở cả nam và nữ, do đó làm giảm hiệu suất tình dục và gây rối loạn chức năng tình dục.
Bên cạnh đó, nghiên cứu được tiến hành tại Đại học Arizona cho thấy hút thuốc trực tiếp ảnh hưởng đến ham muốn tình dục, sức chịu đựng và sức hấp dẫn của giới tính
Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, hút thuốc làm tổn thương hệ thống sinh sản của người phụ nữ, làm tăng khả năng sảy thai, trẻ sơ sinh bị sứt môi, thai chết lưu, trẻ nhẹ cân.
Khi phụ nữ mang thai hít phải khói thuốc lá, chất nicotine và các loại chất độc hại khác sẽ đi qua phổi vào trong máu của bạn và đi trực tiếp đến em bé. Điều này có thể gây ra các nguy cơ sau:
-
- Thai nhi bị phát triển chậm
- Tăng nguy cơ sinh non
- Gây ra các tổn thương não và phổi cho thai nhi
- Tăng nguy cơ thai chết lưu
Hút thuốc lá tăng nguy cơ mắc bệnh tim
Hút thuốc làm tổn thương tim và mạch máu, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ.
Khói thuốc kích thích cơ thể tăng sản xuất Catecholamine làm loạn nhịp tim gây ra các cơn đau thắt ngực có thể dẫn đến tử vong.
Người hút thuốc lá nhiều lần trong ngày sẽ khiến cho chỉ số huyết áp trung bình tăng lên. Đáng nói, hút thuốc lá làm tăng huyết áp dao động (huyết áp lên xuống thất thường) rất nguy hiểm cho sức khỏe.
Các chất độc trong khói thuốc lá phá hủy những động mạch nhỏ của tim. Chất CO trong khói thuốc gây tổn thương cơ tim nặng nề, người hút thuốc cũng khiến cơ thể nhạy cảm hơn với virus dẫn đến viêm cơ tim.
Bỏ hút thuốc lá làm giảm nguy cơ gây ra các bệnh lý nguy hiểm như bệnh tim mạch, tai biến mạch máu não (đột quỵ), nhồi máu cơ tim
Thuốc lá hủy hoại, gây tổn thương phổi
Một trong những tác hại nguy hiểm nhất của thuốc lá là tăng nguy cơ bị ung thư phổi. Chất độc của khói thuốc lá gây hại cơ thể từ thời điểm chúng xâm nhập qua miệng và mũi. Chúng phá hủy mô và tế bào ở tất cả các đường dẫn tới phổi. Khi khói thuốc được hít vào, chất độc của chúng được hấp thu tại phổi.
Các hóa chất trong khói thuốc lá có thể gây tổn thương tế bào trong phổi và những tế bào bị thương tổn này có thể trở thành tế bào ung thư. Nguy cơ bị ung thư phổi liên quan đến số lượng thuốc hút và thời gian hút thuốc.
Các bệnh về phổi như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, viêm phế quản mãn tính, khí phế thũng là phổ biến ở những người hút thuốc. Hút thuốc cũng gây ung thư phổi ở cả nam và nữ. Nó cũng làm tăng tỷ lệ viêm phổi và hen suyễn.
Người hút thuốc lá 20 điếu/ngày có nguy cơ mắc ung thư phổi gấp 26 lần người không hút thuốc. Người hút 3 điếu xì gà/ngày có nguy cơ tăng gấp 6 lần. Phụ nữ hút thuốc tăng nguy cơ tử vong vì ung thư lên 37% mỗi 5 năm so với lúc chưa hút.
Ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương
Nitrosamine ketone có nguồn gốc từ Nicotine (NNK) là một hợp chất hóa học thường được tìm thấy trong thuốc lá.
Hợp chất này gây ra phản ứng phóng đại từ các tế bào miễn dịch của não, được gọi là tế bào microglia, hoạt động bằng cách tấn công các tế bào bị hư hại.
Tuy nhiên, khi các tế bào microglia kích thích các tế bào bạch cầu trong hệ thống thần kinh trung ương tấn công các tế bào khỏe mạnh, dẫn đến suy nhược thần kinh nghiêm trọng.
Thuốc lá – Kẻ thù của bệnh răng miệng
Thuốc lá là kẻ thù số một của các bệnh răng miệng, không những làm tăng nguy cơ mắc bệnh mà còn làm chậm quá trình hồi phục của các bệnh răng miệng.
Mức độ nguy hại đến sức khỏe sẽ tăng lên cùng với số năm hút thuốc lá, số lượng thuốc lá tiêu thụ hàng ngày và lứa tuổi lúc bắt đầu hút thuốc lá càng sớm càng nguy hiểm.
Mối hiểm họa từ thuốc lá có thể khái quát như sau:
– Tạo ra mảng sắc tố màu bám trên bề mặt răng
– Răng nhiều mảng bám màu, lợi xám kém thẩm mỹ
– Viêm tuyến nước bọt vòm miệng; Ung thư miệng
– Hôi miệng, tăng nguy cơ sâu răng
– Tốc độ phục hồi sau khi nhổ răng chậm
– Gây nên các bệnh về nướu răng, tăng nguy cơ mất răng
– Gây khó khăn cho các thao tác cấy ghép nha khoa.
– Số điếu thuốc hút/ngày tỷ lệ thuận với tỷ lệ mắc và mức độ trầm trọng bệnh quanh răng.
Hầu hết các nghiên cứu đều cho rằng thuốc lá là yếu tố nguy cơ cao cho bệnh viêm quanh răng. Người hút thuốc lá nhiều thường có đáp ứng miễn dịch kém, ít kháng thể trong máu. Hút thuốc lá nhiều có thể gây co lợi, mất bám dính, tiêu xương và cuối cùng là mất răng.
Gây mất cảm giác ngon miệng
Ngoài việc tiêu diệt vi khuẩn có lợi trong miệng, hút thuốc còn gây ra các vấn đề về tiêu hóa. Hút thuốc ngăn chặn cơn đói của bạn bằng cách hạ thấp cảm giác vị giác của bạn. Điều này khiến bạn ít ăn thức ăn và dẫn đến thói quen ăn uống kém.
Thuốc lá gây hôi miệng
Khái niệm “Hơi thở của người hút thuốc” chúng ta đã được biết đến ở những người hút thuốc lá, trong một số trường hợp nghiện thuốc lá có thể dẫn đến hơi thở có mùi rất nặng và dai dẳng khó có thể khử mùi được.
Hút thuốc lá tạo điều kiện thuận lợi cho các loài nấm phát triển ở khoang miệng, dẫn đến dấu hiệu “Vòm miệng người hút thuốc” (vòm miệng bao phủ bởi dư lượng hóa chất trong thuốc lá, hình thành nên các đốm nhỏ màu đỏ trên vòm miệng), cũng là một trong những lý do chính làm cho hơi thở của người hút thuốc có mùi hôi khó chịu.
Gây vàng ố răng
Thuốc lá có chứa chất hắc ín, một loại hóa chất làm cho răng có màu vàng nhạt. Loại hắc ín này rất khó để làm sạch bằng cách đánh răng thông thường và thường tạo thành vết ố vĩnh viễn trên răng của người hút thuốc. Ngoài ra, khi hút thuốc, khói thuốc sẽ tiêu diệt vi khuẩn chí có lợi trong miệng, tăng lượng nước bọt tiết ra là nguyên nhân hàng đầu hình thành nên cao răng.
Gây ung thư
Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc các loại bệnh ung thư như: gan, miệng, hầu họng, thanh quản, thận, cổ tử cung, thực quản, tuyến tụy, dạ dày, bàng quang, đại tràng/trực tràng, bệnh bạch cầu tủy.
Hút thuốc cũng làm tăng nguy cơ ung thư biểu mô tế bào vảy, một loại ung thư da.
Tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2
Hút thuốc có tác động tiêu cực đến mức độ insulin khiến nó có nhiều khả năng phát triển tình trạng kháng insulin và khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2.
Nguyên nhân gây rối loạn cương dương
Chất nicotine trong hút thuốc làm gián đoạn lưu lượng máu ở vùng sinh dục nam, khiến bạn khó có thể cương cứng và duy trì lâu sự cương cứng đó.
Theo một bài báo được công bố bởi NHS về mối liên hệ giữa hút thuốc và rối loạn chức năng cương dương thì hút thuốc dẫn đến sự co thắt mạch máu trực tiếp dẫn đến việc không có khả năng duy trì cương cứng (vì hút thuốc làm giảm lượng máu chảy vào dương vật).
Gây lão hóa sớm
.Hút thuốc dẫn đến sự xuất hiện của các nếp nhăn (đặc biệt là xung quanh mắt và môi), các đốm đồi mồi, đôi mắt sưng húp, da xỉn, khô và vô hồn.
Các chất nicotine trong thuốc lá hạn chế lưu lượng máu trên khuôn mặt, không cho phép da của bạn có đủ dinh dưỡng, gây khô da và lão hóa sớm
Những lý do nên bỏ thuốc lá
Bỏ thuốc lá chính là con đường duy nhất giúp cứu lấy mạng sống của chính bản thân bạn và những người xung quanh. Bạn hãy mường tượng cuộc sống của bạn khi không có khói thuốc.
- Bạn sẽ trông xinh đẹp và giàu năng lượng hơn
- Răng, bàn tay, móng tay không còn nhuộm màu thuốc lá
- Bỏ thuốc lá là một cách để tránh tiêu tiền vào những thói quen có hại
- Không bao giờ lo lắng về việc hết thuốc
- Mùi thuốc lá sẽ phai dần trên quần áo, nhà cửa và những vật dụng bạn thường xuyên tiếp xúc.
- Trở thành một gương tốt cho con cái và những người khác
Khi từ bỏ thuốc lá, cơ thể sẽ không còn tích luỹ chất độc, loại trừ nguyên nhân và điều kiện gây các bệnh đã nêu trên. Nếu bỏ thuốc trước tuổi 50 sẽ giảm 50% nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch sau khi bỏ thuốc được 1 năm, giảm 50% nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi.
Vì một cộng đồng không khói thuốc! Vì sức khỏe của mỗi người. Vì tương lai con em chúng ta hãy bỏ thuốc lá ngay từ bây giờ và đừng:
– Đừng hút thuốc lá trong nhà, phòng làm việc.
– Đừng hút thuốc lá nơi công cộng.
– Đừng hút thuốc lá trước mặt trẻ em.
– Đừng mời hoặc nhận thuốc lá từ bạn bè, đồng nghiệp.
Bỏ thuốc lá đối với một số người nó chưa bao giờ dễ dàng, và không phải cứ một sớm một chiều là có thể bỏ được. Hãy cố gắng:
– Hãy giảm hút thuốc lá.
– Hãy cai nghiện thuốc lá.
– Hãy kiên quyết nói không với thuốc lá khi chưa từng hút.
– Hãy để môi trường xung quanh không khói thuốc lá
